الف

549

كمك چند جانبه

در طول سال 1970 كمك كشور ها به سازمان هاي چند جانبه مانند بانك جهاني و ايالات متحده به عنوان يك قسمت از كمك ها به طور رسمي رشد كرد. در سال 1980 بيشتر در يك سوم كمك هاي ايالات متحده به سازمان هاي چند جانبه بوده است كه اين مقدار كمي بيشتر از ميانگين كمك ها بوده است. با اين وجود ميزان افزايش كم بوده است. و كمك كننده در GNP داشته اند. برنامه هاي پيشرفت ايالات متحده تهيه شده بوسيله ي آژانس سازمان ملل متحد منبع اصلي همكاري هاي تكنيكي بوده است و آن يك سهم از سازمان هاي چند جانبه داشته است. در ضمن برنامه هاي همكاري تكنيكي بيشتر آژانس هاي سازمان ملل متحد رشد داشته است. از نقطه نظر كشورهاي خاورميانه آن هاييكه كمك مالي دريافت مي كنند مانند مصر و الجزاير بيشتربر جريان دوجانبه متكي هستند تا جريان چند جانبه. براي مثال در سال 1981 كشور مصر هشت برابر از سازمان چند جانبه كمك از از سازمان هاي دوجانبه دريافت كرده است. تاكنون بزرگترين كمك سازمان هاي چند جانبه بوسيله ي بانك جهاني مرتبط به آژانس هايي مانند بانك بين المللي براي بازسازي و پيشرفت، كمك بين المللي پيشرفت، همكاري مالي بين المللي تهيه شده است. همانند ساير كشور هاي اصلي توليد كننده ي نفت مثل عربستان سعودي و كويت، كشور الجزاير به تنهايي كمك هاي چند جانبه به ارزش 10 ميليون دلار در سال 1981 داشته است. براي بيشتر جهان عرب و براي كشور مصر، پيش گام كمپ ديويد، كمك هاي چند جانبه از طرف منابع كشور هاي عرب مانند ((دخيره ي عرب)) براي پيشرفت اقتصادي و اجتماعي و بانك پيشرفت اسلامي مهم مي باشد.

كمك هاي چند گانه ي آمريكايي بوسيله ي سازمان ملل هم چنين كشور هاي خاورميانه را بوسيله ي برنامه هاي هزينه شده با آژانس هاي مخصوص مانند سازمان پيشرفت صنعتي بين امللي (UNIDo)، سازمان كار بين المللي (ILO)، سازمان بهداشت جهاني (EHO)سودمند كرده است. براي مثال مبادله ي اطلاعات تكنولوژيكي و يا هزينه كردن براي يك سري از برنامه ها و سمينار ها در كشور هاي خاورميانه در قسمت هايي مانند ارتباط از راه دور، برنامه هاي مربي گري و موافقت هاي ITV بطور بسيار مهم بر پيشرفت تكنسين هاي غير حرفه اي، استاندارد ها، و تجارت بين امللي در تجهيزات و خدمات تاثيرمي گذارد. به همين ترتيب موسسات سازمان ملل كه در خاورميانه فعاليت دارند يك سري سمينار در زمينه ي مبادله ي تكنولوژي را در جهان عرب سازمان دهي كرده اند.

550

بهر جهت تلاس هاي كمك هاي اقتصادي كمي در خاورميانه وجود دارد كه از طرف سازمان ملل متحد و كشور هاي اروپايي بصورت گروهي مي باشد، گرچه در بعضي از موارد كشور هاي كمك كننده كمك هايي مي كنند. براي مثال ايالات متحده در بازسازي طراحي شده توسط بانك جهاني در لبنان شركت مي كند. The relier در ابتدا بوسيله ي كشور هاي غربي تهيه شده بود. OECD يك مركز پيشرفت، يك كميسيون براي علم و تكنولوژي و جابجايي تكنولوژي براي پيشرفت كشور ها دارد. برنامه هاي OECD مطالعاتي را در مورد جابجايي تكنولوژي و پيشرفت تهيه مي كند ولي برنامه هاي مرتبط با هم كه شامل اعضاي برنامه هاي در خاورميانه هست، ندارد. اين كمبود هماهنگي در ميان كشور هاي كمك كننده بوسيله ي بعضي از مشاهده كننده ها به عنوان يك مشكل در حال رشد گفته شده است.

مخصوصا از جنبه ي كمك هاي تكنيكي، منتقدين معتقدند كه نياز براي هماهنگي برنامه ها زياد است.

كشور هاي اروپايي تلاس زيادي براي كمك هاي تكنيكي و مالي در خاورميانه كرده اند ولي موفقيت كمي داشته اند. اگرچه AID شروع به تلاش براي ايجاد هماهنگي با كشور هاي كمك كننده ي غرب كرده است ولي ايالات متحده همكاري با سازمان هاي منطقه خاورميانه مانند بانك گسترش اسلامي يا سازمان همكاري خليج نداشته است. بدون شك اختلالات سياسي، كمبود كمك هاي تكنيكي چند جانبه در خاورميانه و نقش آمريا را شرح مي دهد.