مقدمه

حدود 3500 سال پيش قومى كه خود را آريا (Arya) يعنى نجيب و شريف مى خواندند، از آسياى مركزى به اطراف رود سند (در جنوب پاكستان كنونى ) مهاجرت كردند و با پيشروى به سوى مشرق ، سرزمينى را كه بعدا هندوستان ناميده شد، در معرض تاخت و تاز خود قرار دادند. در همان روزگار دسته اى ديگر از قوم آريا به سرزمينى مهاجرت كردند كه پس از آن ايران نام گرفت . دسته هاى ديگرى از قوم آريا در اروپا منتشر شدند.

اگر چه درباره زبان اصلى اقوام آريايى چيزى نمى دانيم ، اما زبانهاى پس ‍ از مهاجرت آنان كه زبانهاى هند و اروپايى ناميده مى شود، با يكديگر قرابت دارند. زبان قوم آريايى هندوستان سانسكريت (skrita-Sam) يعنى خوش تركيب خوانده مى شود كه با زبان اوستايى همچنين پارسى باستان و زبانهاى اروپايى خويشاوندى دارد و اين قرابت كمك زيادى به دانش ‍ زبان شناسى كرده است . مثلا حرف ((ه -)) در برخى از واژه هاى پارسى در برابر حرف ((س )) در سانسكريت قرار دارد: مانند واژه ((هند)) در برابر ((سند)) (Sindhu) و مانند ((هومه ))، گياه مقدس زرتشتيان كه معادل ((سوما)) (Soma)، گياه مقدس هندوان است .

بيان مساله

هند سرزمين هزار اديان و دموكراسي‏ترين كشور جهان، يكي از ديدني‏ترين مناطق اين كره خاكي است، كه عموما آن را كشور هفتاد و دو ملت مي‏خوانند . تعدد اديان و مذاهب اقوام و فرهنگ‏ها، اين كشور را در جهان بي‏نظير كرده است .

اين كشور در پانزده آگوست‏سال 1947 ميلادي از انگلستان استقلال يافت . مساحت اين سرزمين 000/287/3 كيلومتر مربع (ششمين كشور جهان) است كه حدود يك ميليارد انسان را در خود جاي داده است .

نوع حكومت هند، چندحزبي فدرال با دو مجلس قانونگذاري است كه بر اساس مقررات قانون اساسي كه توسط مجلس مؤسسان در 26 نوامبر (1949 م) و 26 ژانويه (1950م) قدرت اجرايي يافت، عمل مي‏كند .

اين سرزمين با كشور چين، نپال، بنگلادش همسايه است و از جنوب غربي، با خليج‏بنگال، از جنوب شرقي با درياي عرب و از جنوب با اقيانوس هند هم‏مرز است .

حزب ملي كنگره، حزب كوردال، حزب جاناتا، حزب جاناتا دال، حزب كمونيست هند، حزب ملي كنگره هند، حزب كمونيست، حزب مهاريتا جاناتا، حزب راستر ياسنجاي مانچ، احزاب اصلي اين كشور پهناودند .

غير از هندي و انگليسي كه زبان رسمي هند است، بيش از 1500 زبان و لهجه ديگر در اين كشور وجود دارد .

آزادي مذهب در قانون اساسي كشور هند قيد شده و در مقدمه آن اعلام شده است كه حفظ آزادي عقيده، ايمان و عبادت جزء حقوق تمامي اتباع هندي مي‏باشد . با وجود اينكه در قانون اساسي هند آزادي مذهب عنوان شده است، اما باروي كار آمدن هر حكومتي كه داراي مذهب خاصي است، بقيه مذاهب مورد بي توجهي قرار مي‏گيرند . (1)

شناخت اديان و مذاهب در هند بدون درك و فهم عقايد و آداب و رسوم مذهبي آن دشوار است . اديان تاثير زيادي بر زندگي اجتماعي روزمره افراد گذاشته است . در واقع مي‏توان گفت كه در هند اين شيوه زندگي و بخش تكميلي سنت هندي است و براي اكثر مردم اين كشور دين در هر جنبه از زندگي، از پيش پا افتاده‏ترين امر گرفته تا سياست و تحصيلات نفوذ دارد .

اديان هند، ريشه‏هاي تاريخي عميقي دارند، كه هنديان معاصر اين ريشه‏ها را به ذهن سپرده‏اند . فرهنگ قديم آسياي جنوبي حداقل 4500 سال سابقه دارد كه در ابتدا به صورت متون ديني به هند منتقل شده است . ميراث هنري و همچنين مشاركت عقلاني و روشنفكرانه، بيشتر مديون انديشه ديني در اين سرزمين بوده است . تماس اين كشور با فرهنگ ديگر كشورها منجر به انتشار اديان هندي در سراسر جهان شده است . آيين و انديشه هندي بر آسياي جنوب شرقي و آسياي شرقي در دوران باستان تاثير گسترده‏اي داشته و اخيرا در اروپا و آمريكاي شمالي نفوذ كرده است . همچنين مي‏توان گفت‏خاستگاه تعدادي از اديان جهان در هند مي‏باشد و اديان ديگر كه در مكان‏هاي ديگر ريشه گرفته‏اند، زمينه رشد خود را در آن جا يافته‏اند .

هندوئيسم، اسلام، جينيسم، بودائيسم، مسيحيت و آيين سيك، اديان اصلي در كشور هند هستند . در بعضي از اين اديان نظير بودائيسم، هندوئيسم و جينيسم براي رسيدن به مراحل بالاي شناخت و معرفت نياز به آموزش‏هاي سخت، طاقت‏فرسا و طولاني است; چنانكه مشتاقان اين اديان، براي رسيدن به مراحل بالاي شناخت و معرفت مجبور به ترك خانه و كاشانه مي‏شوندو به مدارس خاصي كه در معابد داير شده، مي‏روند و در از آنجا به تزكيه و رياضت نفس از جمله روزه‏داري، دعا و نيايش‏هاي طولاني، امساك از گناه مي‏پردازند . به اين ترتيب در اين اديان براي رسيدن به حقيقت متعالي، نياز به پاكي روح و جسم است . با توجه به يك باور هندي، آموزش در هند، جسم و روح را در بر مي‏گيرد و تفكر جزء جدايي‏ناپذير براي رسيدن به شناخت و معرفت است . روح پاك و بدون آلايش است كه درهاي آگاهي و شناخت را به روي انسان‏هاي پاك از گناه و پرهيزگار مي‏گشايد و پرده‏هاي ماديت را از جلوي ديدگان اينان به كنار مي‏نهد . آري، لطافت روحي است كه انسان را به يگانه معبود و خالق هستي‏بخش خود كه ازلي‏ترين و ابدي‏ترين است، نزديك مي‏كند . عشق رسيدن به ذات احديت نيازمند چنين رنج‏ها و مرارت‏هايي است كه فقط افراد خاص مي‏توانند متحمل شوند .

در كشور هند، روزانه اكثريت مردم به آيين و مناسك ديني موجود در اديانشان مي‏پردازند . اين آيين و مناسك كه بيشتر مديون گذشته است دائما در حال تكامل است . بدين ترتيب مي‏توان گفت، دين يكي از مهم‏ترين وجوه تاريخ و زندگي معاصر هند است .

آداب و رسوم رايج هند كه در مذهبي‏ترين عقايد، رسوخ پيدا كرده و در بسياري از جشنواره‏ها با موسيقي، و تشريفات همراه است، در تمام جوامع، مشترك مي‏باشد . هر يك از اين نوع جوامع داراي زيارتگاه‏ها، قهرمانان، افسانه‏ها و حتي ويژگي‏هاي آشپزي خاص خود هستند كه با تنوع بي نظيري كه نبض جامعه است، در هم آميخته‏اند .

سكولاريسم (جدايي دين از سياست) از اصول مهم قانون اساسي در اين كشور است . احتمالا سكولاريسم در اين كشور به دو معناست: 1 . برابري اديان و احترام قائل شدن به تمام اديان و مذاهب در اين كشور، كه در سانسكريت‏به مفهوم «شكوفا شدن تمام مذاهب‏» بيان شده است; 2 . جدايي دولت از كليسا كه سكولاريسم ناميده مي‏شود و در هند عليه روابط تاريخي دولت و كليسا در چارچوب روابط دولت و آيين هند و اسلام بروز كرده است . (2)

هند كشوري فوق العاده مذهبي است . هنديان به‏راحتي مي‏توانند اديان مختلف را قبول كنند . در واقع هنديان با مسامحه و مدارا در كنار يكديگر زندگي مي‏كنند، چون اصولا پلوراليست و تكثرگرا هستند و به اساطير چند خدايي اعتقاد دارند; ضمن اينكه برهمن هميشه هست، اما چون دنيا را همواره به صورت بازي مي‏بينند، آن بعد تراژيك را كه در بعضي از اديان ديگر مي‏بينيد، در هند وجود ندارد . (3)

آيين حاكم بر اين كشور هندوئيسم است و هشتاد درصد مردم هند از اين آيين پيروي مي‏كنند . علاوه بر هندوها، مسلمانان، گروه‏هاي ديني غالبي هستند كه نقش مكملي را در جامعه هند ايفا مي‏نمايند .

اهميت و ضرورت پژوهش: