آئين نامه كميسيون عفو و بخشندگي

جمعه 29 ژوئيه 2005

ماده 1 ـ در اجراي مواد 24،72، 126، 182 قانون مجازات اسلامي مصوب 1370 كميسيون عفو و بخشودگي به رياست معاون قضائي رئيس قوه قضائيه و با حضور مدير كل امور قضايي يا نماينده او و رئيس اداره سجل كيفري و عفو و بخشودگي و رئيس سازمان زندانها يا نماينده او در محل اداره عفو و بخشودگي به مناسبتهاي زير تشكيل مي گردد:
1 ـ مبعث رسول اكرم (ص)«27 رجب المرجب».
2 ـ ولادت حضرت قائم (عج)«15 شعبان ».
3 ـ عيد فطر « اول ماه شوال ».
4 ـ عيد قربان يا غدير خم «دهم يا هجدهم ذي الحجه».
5 ـ سالروز پيروزي انقلاب اسلامي «بيست و دوم بهمن ».
6 ـ عيد نوروز يا جمهوري اسلامي « اول يا دوازدهم فروردين».
تبصره 1 ـ در مواردي كه معاون قضائي نتواند در كميسيون شركت نمايد نماينده معرفي خواهد كرد و در اينصورت رياست كميسيون با مدير كل امور قضائي خواهد بود.
تبصره 2 ـ مقامات زير حسب مورد به كميسيون دعوت خواهند شد :
1 ـ معاون قضائي دادستان كل كشور در رابطه با محكومين جرائم عمومي و انقلاب .

آئين‌نامه كميسيون عفو و تخفيف مجازات محكومين1

مديرعامل محترم روزنامه رسمي كشور

سقوط مجازات

عفو در نظام جمهوري اسلامي ايران .

چكيده

يكي از دگرگوني هاي قوانين پس از پيروزي انقلاب اسلامي ، در مقررات « عفو » بود كه وجود ابهام در قوانين مربوط به « عفو عمومي » تشتت نظريه ها وعملكرد دادرسان را به دنبال داشت . با نسخ مواد 55 و 56 قانون مجازات عمومي در زمينه عفو عمومي وعفو خصوصي، در بند 11 اصل 110 قانون اساسي ( ق.ا) « عفو يا تخفيف مجازات محكومين » از اختيارات رهبر قرار داده شد.

از مهم ترين پرسش هاي مطرح شده در اين راستا آن است كه :

-آيا منظور از عفو در اصل 110 قانون اساسي ، معناي اعم آن است يا معناي اخص ؟

-آيا عفو غير محكومان ممكن است ؟

-آيا اختيار رهبر در زمينه عفو ، نافي اختيارات مجلس شوراي اسلامي است ؟

-به نظر مي رسد عفو عمومي وعفو خصوصي هر دو از اختيازات رهبر است كه صرفاً با تفويض اختيار قابل واگذاري به ديگري است وتشخيص اين دو نوع عفو با ملاك نوعي وشخصي صورت مي گيرد، بدين معنا كه اگر حكم عفو شامل محكومان وغير محكومان شود ، عمومي است وچنان چه صرفاً محكومان را در برگيرد ، خصوصي است .

درآمد

عفو و گذشت، اوج بزرگواري ها 

بررسي اهميت، آثار و بركات عفو در زندگي اجتماعي

از جمله اخلاق كريمانه كه شخصيت انساني را به مكارم اخلاقي نزديك مي كند و اوج اخلاقي شخص را به نمايش مي گذارد، عفو و گذشت از گناه، خطا و لغزش هاي ديگري و خودداري از مجازات و تنبيه است. در آيات قرآني اين گونه رفتار از مصاديق احسان دانسته شده و در روايات معتبر از معصومان(ع) اوج مكارم اخلاقي و بزرگواري ها معرفي گرديده است.

نويسنده در اين مطلب كوشيده تا براساس آموزه هاي وحياني اسلام نقش و كاركردهاي عفو و گذشت را در زندگي دنيوي و اخروي بيان كند.

گذشت، از فضايل برتر انسان

انسان موجودي است كه همواره در معرض خطا و اشتباه و حتي گناه است. براساس آموزه هاي قرآني جز كساني كه خداوند ايشان را خالص گردانيده و در مقام عصمت از گناه و هرگونه رجس و پليدي هستند (يوسف، آيه ۲۴؛ حجر، آيه ۴۰؛ صافات، آيات ۴۰، ۷۴، ۱۲۸، ۱۶۰ و ۱۶۹؛ ص، آيه ۸۳) از جمله پيامبران و اهل بيت عصمت و طهارت (احزاب، آيه ۳۳) همه در معرض خطا و گناه هستند و ابليس ظن و گمان خويش را درباره گمراهي اكثريت، راست گردانيده است (نساء، آيه ۱۱۹)؛ چرا كه انسان داراي اراده و اختيار و حق انتخاب ميان دو راه است (بلد، آيه ۱۰) كه بر اساس گرايش نفس به سوي تقوا يا فجور (شمس، آيات ۷ تا ۱۰) مشخص مي شود.

وظايف و اختيارات رهبري

اول در سياستهاي كلي نظام 

64.سياستگذاري در امر كشورداري عبارت از تعيين، تدوين و ارائه ضوابط و موازيني

است كه در آن مقتضيات كلي دولت اعمال و مصالح جمعي ملت تأمين شود. ⁽¹⁾ منظور از

سياست كلي دولت در درجه اول تثبيت حاكميت، استقرار نظم و حفظ حدود و ثغور

استقلال كشور و منظور از مصالح جمعي ملت بكارگيري سياستهاي متنوع اجتماعي،

اقتصادي، فرهنگي، صنعتي، خدماتي، كشاورزي، بهداشتي و غيره است تا در آن

خواسته هاي مردم برآورده شود.

سياستگذاري از امور مديريت سياسي به شمار مي رود كه متكي به اصول مهم

برنامه ريزي، سازماندهي، نظارت و كنترل است. ⁽²⁾ در اداره امور كشور خطوط كلي

سياسي معرف نظام سياسي و معمولا پيش بيني شده در قوانين اساسي است: «قانون

اساسي جمهوري اسلامي ايران مبين نهادهاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي

جامعه ايران و بر اساس اصول و ضوابط اسلامي است» . ⁽³⁾ در اين قانون، خطوط كلي

سياسي در وجوه و ابعاد مختلف پيش بيني شده است: محورهاي سياست عملي (اصل

3)، آزادي و استقلال (اصل 9)، سياست خارجي (فصل دهم) و نظاير آن از جمله

مواردي است كه چارچوب كار زمامداران را مشخص نموده است.

از سوي ديگر، دولت در جريان اجرا ناگزير از تدوين سياستهاي عملي متنوع و

متناسب با زمان و مكان است.در نظام تفكيك قوا، تدوين سياستها از طريق طرحها و

لوايح (اصل 74) با تصويب مجلس شوراي اسلامي (اصل 71) و اجراي آنها به وسيله

دستگاههاي اجرائي كشور است. (اصل 60) تعيين و اجراي سياست (سياستگذاري و

سياستگزاري) متكي به سلسله تلاشهايي است كه تنها با مشاركت و مساعي هماهنگ

اركان زمامداري و اجرا در مجموعه حاكميت امكان پذير خواهد بود و بنابراين، نمي توان

آن را در عهده يك فرد يا مقام هر چند عالي تصور نمود.

در نهايت، قواي عاليه و نهادهاي سياسي كشور زير نظر ولايت مطلقه امر و امامت

امت (رهبري) است (اصل 57) كه بر طبق اصول قانون اساسي اعمال مي گردد.آنچه كه

اصل 110 اصلاحي قانون اساسي جديدا در خصوص سياستهاي كلي نظام در عهده مقام

رهبري دانسته بدين شرح است:

«1.تعيين سياستهاي كلي نظام جمهوري اسلامي ايران پس از مشورت با مجمع

تشخيص مصلحت نظام،

2.نظارت بر حسن اجراي سياستهاي كلي نظام...»

با توجه به آنچه كه فوقا اشاره شد، ديديم كه خطوط كلي سياست در قانون اساسي

مقرر گرديده و سياستهاي عملي بر عهده مجموعه مؤثر اركان دولت است.حال بايد ديد

دانلود فايل

مقدمه

حدود 3500 سال پيش قومى كه خود را آريا (Arya) يعنى نجيب و شريف مى خواندند، از آسياى مركزى به اطراف رود سند (در جنوب پاكستان كنونى ) مهاجرت كردند و با پيشروى به سوى مشرق ، سرزمينى را كه بعدا هندوستان ناميده شد، در معرض تاخت و تاز خود قرار دادند. در همان روزگار دسته اى ديگر از قوم آريا به سرزمينى مهاجرت كردند كه پس از آن ايران نام گرفت . دسته هاى ديگرى از قوم آريا در اروپا منتشر شدند.

اگر چه درباره زبان اصلى اقوام آريايى چيزى نمى دانيم ، اما زبانهاى پس ‍ از مهاجرت آنان كه زبانهاى هند و اروپايى ناميده مى شود، با يكديگر قرابت دارند. زبان قوم آريايى هندوستان سانسكريت (skrita-Sam) يعنى خوش تركيب خوانده مى شود كه با زبان اوستايى همچنين پارسى باستان و زبانهاى اروپايى خويشاوندى دارد و اين قرابت كمك زيادى به دانش ‍ زبان شناسى كرده است . مثلا حرف ((ه -)) در برخى از واژه هاى پارسى در برابر حرف ((س )) در سانسكريت قرار دارد: مانند واژه ((هند)) در برابر ((سند)) (Sindhu) و مانند ((هومه ))، گياه مقدس زرتشتيان كه معادل ((سوما)) (Soma)، گياه مقدس هندوان است .

بيان مساله

هند سرزمين هزار اديان و دموكراسي‏ترين كشور جهان، يكي از ديدني‏ترين مناطق اين كره خاكي است، كه عموما آن را كشور هفتاد و دو ملت مي‏خوانند . تعدد اديان و مذاهب اقوام و فرهنگ‏ها، اين كشور را در جهان بي‏نظير كرده است .

اين كشور در پانزده آگوست‏سال 1947 ميلادي از انگلستان استقلال يافت . مساحت اين سرزمين 000/287/3 كيلومتر مربع (ششمين كشور جهان) است كه حدود يك ميليارد انسان را در خود جاي داده است .

نوع حكومت هند، چندحزبي فدرال با دو مجلس قانونگذاري است كه بر اساس مقررات قانون اساسي كه توسط مجلس مؤسسان در 26 نوامبر (1949 م) و 26 ژانويه (1950م) قدرت اجرايي يافت، عمل مي‏كند .

اين سرزمين با كشور چين، نپال، بنگلادش همسايه است و از جنوب غربي، با خليج‏بنگال، از جنوب شرقي با درياي عرب و از جنوب با اقيانوس هند هم‏مرز است .

حزب ملي كنگره، حزب كوردال، حزب جاناتا، حزب جاناتا دال، حزب كمونيست هند، حزب ملي كنگره هند، حزب كمونيست، حزب مهاريتا جاناتا، حزب راستر ياسنجاي مانچ، احزاب اصلي اين كشور پهناودند .

غير از هندي و انگليسي كه زبان رسمي هند است، بيش از 1500 زبان و لهجه ديگر در اين كشور وجود دارد .

آزادي مذهب در قانون اساسي كشور هند قيد شده و در مقدمه آن اعلام شده است كه حفظ آزادي عقيده، ايمان و عبادت جزء حقوق تمامي اتباع هندي مي‏باشد . با وجود اينكه در قانون اساسي هند آزادي مذهب عنوان شده است، اما باروي كار آمدن هر حكومتي كه داراي مذهب خاصي است، بقيه مذاهب مورد بي توجهي قرار مي‏گيرند . (1)

شناخت اديان و مذاهب در هند بدون درك و فهم عقايد و آداب و رسوم مذهبي آن دشوار است . اديان تاثير زيادي بر زندگي اجتماعي روزمره افراد گذاشته است . در واقع مي‏توان گفت كه در هند اين شيوه زندگي و بخش تكميلي سنت هندي است و براي اكثر مردم اين كشور دين در هر جنبه از زندگي، از پيش پا افتاده‏ترين امر گرفته تا سياست و تحصيلات نفوذ دارد .

اديان هند، ريشه‏هاي تاريخي عميقي دارند، كه هنديان معاصر اين ريشه‏ها را به ذهن سپرده‏اند . فرهنگ قديم آسياي جنوبي حداقل 4500 سال سابقه دارد كه در ابتدا به صورت متون ديني به هند منتقل شده است . ميراث هنري و همچنين مشاركت عقلاني و روشنفكرانه، بيشتر مديون انديشه ديني در اين سرزمين بوده است . تماس اين كشور با فرهنگ ديگر كشورها منجر به انتشار اديان هندي در سراسر جهان شده است . آيين و انديشه هندي بر آسياي جنوب شرقي و آسياي شرقي در دوران باستان تاثير گسترده‏اي داشته و اخيرا در اروپا و آمريكاي شمالي نفوذ كرده است . همچنين مي‏توان گفت‏خاستگاه تعدادي از اديان جهان در هند مي‏باشد و اديان ديگر كه در مكان‏هاي ديگر ريشه گرفته‏اند، زمينه رشد خود را در آن جا يافته‏اند .

هندوئيسم، اسلام، جينيسم، بودائيسم، مسيحيت و آيين سيك، اديان اصلي در كشور هند هستند . در بعضي از اين اديان نظير بودائيسم، هندوئيسم و جينيسم براي رسيدن به مراحل بالاي شناخت و معرفت نياز به آموزش‏هاي سخت، طاقت‏فرسا و طولاني است; چنانكه مشتاقان اين اديان، براي رسيدن به مراحل بالاي شناخت و معرفت مجبور به ترك خانه و كاشانه مي‏شوندو به مدارس خاصي كه در معابد داير شده، مي‏روند و در از آنجا به تزكيه و رياضت نفس از جمله روزه‏داري، دعا و نيايش‏هاي طولاني، امساك از گناه مي‏پردازند . به اين ترتيب در اين اديان براي رسيدن به حقيقت متعالي، نياز به پاكي روح و جسم است . با توجه به يك باور هندي، آموزش در هند، جسم و روح را در بر مي‏گيرد و تفكر جزء جدايي‏ناپذير براي رسيدن به شناخت و معرفت است . روح پاك و بدون آلايش است كه درهاي آگاهي و شناخت را به روي انسان‏هاي پاك از گناه و پرهيزگار مي‏گشايد و پرده‏هاي ماديت را از جلوي ديدگان اينان به كنار مي‏نهد . آري، لطافت روحي است كه انسان را به يگانه معبود و خالق هستي‏بخش خود كه ازلي‏ترين و ابدي‏ترين است، نزديك مي‏كند . عشق رسيدن به ذات احديت نيازمند چنين رنج‏ها و مرارت‏هايي است كه فقط افراد خاص مي‏توانند متحمل شوند .

در كشور هند، روزانه اكثريت مردم به آيين و مناسك ديني موجود در اديانشان مي‏پردازند . اين آيين و مناسك كه بيشتر مديون گذشته است دائما در حال تكامل است . بدين ترتيب مي‏توان گفت، دين يكي از مهم‏ترين وجوه تاريخ و زندگي معاصر هند است .

آداب و رسوم رايج هند كه در مذهبي‏ترين عقايد، رسوخ پيدا كرده و در بسياري از جشنواره‏ها با موسيقي، و تشريفات همراه است، در تمام جوامع، مشترك مي‏باشد . هر يك از اين نوع جوامع داراي زيارتگاه‏ها، قهرمانان، افسانه‏ها و حتي ويژگي‏هاي آشپزي خاص خود هستند كه با تنوع بي نظيري كه نبض جامعه است، در هم آميخته‏اند .

سكولاريسم (جدايي دين از سياست) از اصول مهم قانون اساسي در اين كشور است . احتمالا سكولاريسم در اين كشور به دو معناست: 1 . برابري اديان و احترام قائل شدن به تمام اديان و مذاهب در اين كشور، كه در سانسكريت‏به مفهوم «شكوفا شدن تمام مذاهب‏» بيان شده است; 2 . جدايي دولت از كليسا كه سكولاريسم ناميده مي‏شود و در هند عليه روابط تاريخي دولت و كليسا در چارچوب روابط دولت و آيين هند و اسلام بروز كرده است . (2)

هند كشوري فوق العاده مذهبي است . هنديان به‏راحتي مي‏توانند اديان مختلف را قبول كنند . در واقع هنديان با مسامحه و مدارا در كنار يكديگر زندگي مي‏كنند، چون اصولا پلوراليست و تكثرگرا هستند و به اساطير چند خدايي اعتقاد دارند; ضمن اينكه برهمن هميشه هست، اما چون دنيا را همواره به صورت بازي مي‏بينند، آن بعد تراژيك را كه در بعضي از اديان ديگر مي‏بينيد، در هند وجود ندارد . (3)

آيين حاكم بر اين كشور هندوئيسم است و هشتاد درصد مردم هند از اين آيين پيروي مي‏كنند . علاوه بر هندوها، مسلمانان، گروه‏هاي ديني غالبي هستند كه نقش مكملي را در جامعه هند ايفا مي‏نمايند .

اهميت و ضرورت پژوهش: